Sprawdzając jakość powietrza czy czytając o zanieczyszczeniach powietrza, spotykamy się ze skrótem PM. Oznacza on pyły zawieszone, które są bardzo szkodliwe dla zdrowia człowieka. Szczególnie narażonymi grupami są dzieci, kobiety w ciąży, osoby w podeszłym wieku oraz z istniejącymi chorobami układu oddechowego, krążenia, otyłością.
- Czym są pyły zawieszone?
- PM2.5 – co to jest?
- PM10 – co to jest?
- Jak postępować w przypadku przekroczonych norm jakości powietrza?
Czym są pyły zawieszone?
Pyły zawieszone są powszechnym wskaźnikiem ilustrującym stan jakości powietrza.Stanowią one główny składnik smogu i jednocześnie są jednym z najgroźniejszych i śmiercionośnych zanieczyszczeń obecnych w powietrzu. Głównymi składnikami PM są siarczany, azotany, amoniak, chlorek sodu, sadza, pył mineralny i woda. Ich pochodzenie może być naturalne, np. popiół wulkaniczny lub związane z działalnością człowieka.Ta ostatnia jest związana z niską emisją (domowe piece grzewcze, lokalne kotłownie, nielegalne spalanie śmieci), przemysłem oraz transportem.
Kiedy pyły zawieszone unoszą się w powietrzu, z każdym oddechem trafiają do naszych płuc. Pył składa się z cząstek wielokrotnie mniejszych od ludzkiego włosa. Dlatego tak łatwo przeniknąć im do układu oddechowego czy nawet krwionośnego, z którego przedostają się do narządów wewnętrznych i stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia człowieka.
PM2.5 – co to jest?
PM2.5 oznacza pyły zawieszone, których średnica nie przekracza 2.5 mikrometra. Wyobraź sobie, że 1mm to 1000 mikrometrów. Zatem cząsteczka PM2.5 będzie czterysta krotnie mniejsza niż 1mm. Tego rodzaju pył zawieszony jest uznawany za najgroźniejszy dla zdrowia człowieka ponieważ jest tak drobny, że może bezpośrednio przedostać się do krwiobiegu człowieka. Jest on mieszaniną różnych składników jak np.: siarki, metali ciężkich, alergenów, dioksyn. Pył PM 2.5 przyczynia się do zachorowania na:
- astmę
- niewydolność płuc
- nowotwory gardła, krtani, płuc
- miażdżycę
- niewydolność serca
- niższą masę urodzeniową dziecka z niższym ilorazem inteligencji – w przypadku narażenia na pył w trakcie rozwoju płodowego
Krótkotrwałe narażenie na pył 2.5 może powodować takie skutki, jak łzawienie oczu, podrażnienie nosa, gardła, płuc, kaszel, katar czy uczucie duszności. W długoterminowej perspektywie może przyczynić się do zgonu z powodu chorób serca, płuc, wylewu czy chorób nowotworowych.
PM10 – co to jest?
PM10 to mieszanka różnych niebezpiecznych substancji, np. metali ciężkich, dioksyn, rakotwórczego benzopirenu, których średnica nie przekracza 10 mikrometrów. Cząsteczki te są większe od pyłów 2.5 i osadzają się w górnych drogach oddechowych, oskrzelach i płucach. ekspozycja na wysokie stężenia PM10 może skutkować:
- kaszlem
- świszczącym oddechem
- atakiem astmy
- zapaleniem oskrzeli i płuc
- wysokim ciśnieniem
- zawałem serca
- udarem
Należy podkreślić, że wpływ zanieczyszczenia powietrza na zdrowie zależy od czasu ekspozycji, wysokości stężenia pyłów, wieku, stanu zdrowia, współistniejących chorób oraz składu powietrza.
Jak postępować w przypadku przekroczonych norm jakości powietrza?
Według Uniwersytetu w Harvardzie smog jest przyczyną co piątego zgonu na świecie.
Z kolei Polska znajduje się w niechlubnej czołówce wśród krajów Unii Europejskiej, które posiadają najwyższe stężenia zanieczyszczonego powietrza.
Potrzebujemy zmian systemowych, by polepszyć jakość powietrza i tym samym życia w Polsce. Są one powoli wdrażane, ale na głębsze zmiany musimy jeszcze poczekać.
Na szczęście możemy ograniczyć negatywne skutki smogu na nasze zdrowie stosując kilka prostych zasad:
- Monitoruj jakość powietrza – codziennie sprawdzaj jak wygląda jakość powietrza w Twojej okolicy. Możesz to zrobić za pomocą aplikacji, np. Kanarek, Airly itd. Dzięki temu będziesz wiedzieć czy warto pójść na dłuższy spacer lub dobrze przewietrzyć mieszkanie.
- Zaopatrz się w dobrą maseczkę antysmogową – jeśli normy jakości powietrza są przekroczone, a Ty musisz wyjść z domu, chroń siebie i nałóż maseczkę antysmogową. Na rynku jest wiele dostępnych masek, które posiadają filtry HEPA wraz z węglowymi, których efektywność sięga prawie 100%.
- Zadbaj o czyste powietrze w domu – sprawdź czy masz sprawną wentylację w domu. Gdy tylko jakość powietrza na to pozwala, przewietrz mieszkanie. Natomiast jeśli na zewnątrz szaleją wysokie stężenia pyłów zawieszonych i często się to powtarza, rozważ zakup oczyszczacza powietrza, który będzie chronił Twoje zdrowie i Twoich bliskich.
4. Chroń najmłodszych – niemowlaki i małe dzieci są w najbardziej bezbronnej grupie, która odczuwa skutkii smogu. Z racji na nie w pełni wykształcony układ oddechowy nie mogą stosować masek antysmogowych. Dlatego jeśli chcesz bezpiecznie spacerować ze swoim dzieckiem pomyśl o zakupie Heilo – mobilnego oczyszczacza powietrza do wózka 2 w 1, który ochroni dziecko przed zanieczyszczeniem i pozwoli na w pełni bezpieczny i komfortowy spacer.
